W stronę cyfrowych usług zaufania

Technologie cyfrowe, a wśród nich e–identyfikacja i e–podpis, odegrały kluczową rolę w utrzymaniu ciągłości biznesowej w okresie pandemii. Będą też dźwignią w odbudowie globalnej gospodarki po COVID–19 i jej rozwoju w najbliższych latach.

Po raz kolejny w trybie online, odbyło się Europejskie Forum Podpisu Elektronicznego i Usług Zaufania (EFPE). To największa w Europie międzynarodowa konferencja poświęcona elektronicznym usługom zaufania, w tym e-podpisowi, e–identyfikacji i bezpieczeństwu cyfrowemu. Wzięło w nim udział ponad 700 uczestników z kilkudziesięciu krajów z całego świata. Przedstawiciele biznesu, świata nauki i organizacji wspierających transformację cyfrową analizowali wpływ miesięcy pandemii na stosowanie usług paperless, wymieniali doświadczenia branż w tym zakresie oraz wyrażali swoje oczekiwania, co do kierunku rozwoju rynku cyfrowych usług zaufania w skali globalnej. Dyskutowali też o zmianach regulacji, warunkach dla biznesu, dostawców usług e–podpisu, e–identyfikacji i cyfrowego bezpieczeństwa.
– Minione kilkanaście miesięcy to okres intensywnego rozwoju technologii umożliwiających zdalną komunikację i współpracę biznesową pozbawioną bezpośredniego kontaktu. Kwestie zdalnej identyfikacji w procesach biznesowych i elektronicznego potwierdzania podejmowanych decyzji miały kluczowy wpływ na zwiększanie poziomu stosowania dokumentów elektronicznych, co było też jedynym sposobem uniknięcia czy zminimalizowania bezpośrednich interakcji – powiedział na rozpoczęcie konferencji Andrzej Dopierała, prezes zarządu Asseco Data Systems.

Rynek i eIDAS

W pierwszych dniach czerwca br. Komisja Europejska ogłosiła wynik rewizji unijnego rozporządzenia eIDAS. Dostawcy technologii, a zwłaszcza usług zaufania, oczekują, że znowelizowana regulacja pomoże im stawić czoła wyzwaniom rynku.
– Usługi bezpieczeństwa i zaufania są istotnym elementem transformacji cyfrowej. Z jednej strony już osiągnięty postęp w tym zakresie jest powodem do dumy, ale z drugiej kontynuowanie go staje przed wieloma wyzwaniami natury nie tylko technologicznej, ale i prawnej. Istotną odpowiedzią na te wyzwania są nowe propozycje Komisji Europejskiej, wyrażane w nowelizowanym rozporządzeniu eIDAS. Zmiany przepisów, zarówno na poziomie europejskim jak i krajowym, są niezbędne, tak by w efekcie powstała harmonia legislacyjna, która pomoże w pełni rozwijać potencjał usług cyfrowych – powiedział Tomasz Litarowicz, dyrektor konferencji EFPE z Asseco Data Systems, rozpoczynając debatę ekspertów na ten temat.

– Brak możliwości zweryfikowania tożsamości podmiotów cyfrowej gospodarki jest jedną z głównych przeszkód we wdrażaniu usług zaufania na masową skalę w Europie – zgodził się z nim Andrea Valle, przewodniczący Cloud Signature Consortium z Włoch.
– W niektórych krajach wykorzystywana jest wideoweryfikacja tożsamości, a w wielu innych takie rozwiązanie jest nieznane. Dla rozwoju cyfrowej gospodarki jest to jedna z ważnych barier – dodał.

Eksperci zgodzili się, że przed wybuchem pandemii dużo było nieufności w stosunku do elektronicznego potwierdzania tożsamości. COVID–19 to zmienił – e-tożsamość stała się rozwiązaniem potrzebnym i poszukiwanym. To co dotąd nie było konieczne teraz się takim stało – do świadomości zarządów dotarło, że większość umów, które dotąd miały formę pisemną może być podpisana elektronicznie i nie straci na tym ich moc prawna. Taka m.in. konstatacja uruchomiła prace nad przystosowaniem rozporządzenia eIDAS do wyzwań sytuacji pandemicznej.

– Z doświadczenia dostawców e–podpisu i e–identyfikacji wynika, że użytkownicy poszukują rozwiązań, które będą mogli traktować jako coś własnego, a nie narzuconego czy reglamentowanego przez władzę publiczną. Zbudowanie krajowych systemów e-identyfikacji to za mało – stwierdził Riccardo Genghini, Head of ETSI/ESI Committee z Włoch.
Na podsumowanie debaty Andrzej Dopierała, prezes zarządu Asseco Data Systems wskazał, że w dobie pandemii e-dokumenty i e-transakcje bardzo zyskały na znaczeniu.

– Dopiero teraz zauważamy, jaki potencjał się w nich kryje. Nowe regulacje dotyczące e-tożsamości będą stanowiły ważny impuls do dalszego rozwoju usług zaufania. Firmy certyfikujące, takie jak Asseco Data Systems, są gotowe na ich wdrożenie – zapewnił prezes Dopierała.

Cyfryzacja branż

Konferencja EFPE była okazją do wymiany międzynarodowych doświadczeń w stosowaniu technologii e–podpisu i e–tożsamości. Reprezentanci różnych branż zaprezentowali przykłady wdrożeń usług zaufania w roku pandemii. Niemal w każdej z nich w centrum zainteresowania umieszczono użytkownika i zdefiniowanie jego potrzeb.

W dobie pandemii aż 63 proc. polskich przedsiębiorców, zwłaszcza z sektora MŚP, uznało leasing za najbardziej istotne źródło finansowania – wynika z badania Komisji Europejskiej (SAFE 2020).

– Usługi leasingowe udostępniane online wymagają solidnych zabezpieczeń. Tylko kwalifikowany podpis elektroniczny jest wystarczająco bezpieczny do zawarcia umowy leasingu – wskazał Mariusz Włodarczyk, dyrektor zarządzający, Santander Leasing Polska.

W okresie zamknięcia gospodarki i obostrzeń liczba wizyt w sklepach wielkopowierzchniowych zmniejszyła się o około 20 proc. w porównaniu do 2019 r. Odpływ klientów w najmniejszym stopniu odnotowały mniejsze placówki handlowe, w tym ponad 7 tys. sklepów sieci Żabka. Właśnie rozwiązaniom cyfrowym sieć ta zawdzięcza odporność na dekoniunkturę, zarówno tym implementowanym przed pandemią, jak i wdrażanym w okresie COVID–19.

– Nasi kontrahenci mogą złożyć nawet do 120 tys. kwalifikowanych podpisów dziennie i wykonać około 600 tys. operacji. Z pomocą pieczęci elektronicznej Asseco Data Systems stemplujemy „w locie” około 15 tys. dokumentów dziennie – referował Mateusz Benyk, IT Project Manager z Żabka Polska.

Na dużą przydatność e–podpisów w procesach bieżącego zaopatrywania sklepów wskazywała Kamilla Gorajska, kierownik projektów logistycznych w Żabka Polska.
– Dokument z e-pieczęcią ma zapewnioną integralność. Po tego rodzaju pieczęć sięgnęliśmy po to, by zmniejszyć koszty, oszczędzać papier i czas. Kwalifikowane usługi zaufania i e-logistyka są covidoodporne – podkreśliła Kamilla Gorajska.
Z kolei Jana Krimpe, ekspertka i założycielka B.EST Solutions, międzynarodowej firmy doradczej podkreśliła, że cyfrowa tożsamość jest kluczowym prawem człowieka.
– Zwłaszcza w czasach COVID rozwiązania potwierdzające e–tożsamość odgrywają ważną rolę, bo umożliwiają poszczególnym państwom świadczenie swoich usług w trybie on line, ale też wspierają żywiołowy rozwój biznesów e-commerce – podkreśliła Jana Krimpe.
Marcin Szulga, dyrektor R&D Asseco Data Systems zwrócił uwagę na rolę użytkowników.
– W e-identyfikacji kluczowa jest perspektywa użytkownika. Takie rozwiązanie powinno być przede wszystkim przyjazne w użyciu, intuicyjne i musi gwarantować całkowite bezpieczeństwo – podkreślił Marcin Szulga.

Powinniśmy przyspieszyć

W Europie działa ponad 200 dostawców kwalifikowanych usług, ale tylko 23 dostawców kwalifikowanych e–doręczeń. Cyfryzacja gospodarki znajduje się wciąż na początkowym etapie rozwoju. Pandemia pokazała, jak dużo jest jeszcze do zrobienia.
– Uregulowanie zdalnego potwierdzania tożsamości jest w obowiązujących przepisach eIDAS niewystarczające. Potrzebne są nowe ramy prawne, które umożliwią wszystkim dostawcom usług zaufania w Europie możliwość rozwijania działalności na podstawie jednolitych zasad – podkreślił Artur Miękina, dyrektor sprzedaży projektów kluczowych w Asseco Data Systems.
Na nowelę dyrektywy eIDAS czekają nie tylko państwa europejskie.
– W USA nie ma federalnych regulacji w zakresie usług zaufania. Dlatego z zainteresowaniem obserwujemy ewolucję, jaka w tym zakresie dokonuje się w Europie – przyznał Leonard Rosenthol, Senior Principal Scientist & PDF Architect for Adobe Systems.
Z kolei Soshi Hamaguchi, Manager, Cosmos Corporation przyznał, że pandemia doprowadziła do technologicznego przewrotu w Japonii.

– Rząd stworzył nową strategię cyfryzacji, która uwzględnia rozwój infrastruktury dla usług zaufania. Chcemy projektować nasze rozwiązania usług zaufania, które będą porównywalne do tych, które będą budowane na podstawie eIDAS 2.0 – zaznaczył.

Transformacja cyfrowa przyspiesza. Grono beneficjentów identyfikacji elektronicznej i usług zaufania zwiększa się zawrotnym tempie. Rosną także ich oczekiwania. Między innymi z tych powodów, jak podkreślił prezes Asseco Data Systems, przyszłoroczna edycja konferencji odbędzie się pod nową nazwą: Trusted Economy Forum i będzie stanowiła nową odsłonę dotychczasowego wydarzenia, które od ponad 20-stu lat stanowi platformę do wymiany wiedzy oraz doświadczeń w obszarze usług zaufania.
(POL)